નવી દિલ્હી, 12 નવેમ્બર (હિ.સ.). રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હીમાં હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક આજે મોટાભાગે યથાવત રહ્યો. ઇન્ડિયા ગેટ અને કર્તવ્ય પથની આસપાસનો વિસ્તાર સવારે ઝેરી ધુમ્મસના જાડા પડદામાં છવાયેલો રહ્યો. કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડના જણાવ્યા અનુસાર, આ વિસ્તારમાં હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક 408 હતો, જે ગંભીર શ્રેણીમાં છે.

મંગળવારે અગાઉ, દિલ્હીની હવા ગુણવત્તા પ્રથમ વખત ગંભીર શ્રેણીમાં પહોંચી હતી. સરેરાશ હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક 425 નોંધવામાં આવ્યો હતો. કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડે આ ડેટા જાહેર કર્યો હતો. રાજધાનીમાં હવા ગુણવત્તા આ સ્તર સુધી પહોંચવા માટે સ્થિર હવામાન પરિસ્થિતિઓ અને સ્થાનિક ઉત્સર્જન જવાબદાર હોવાનું માનવામાં આવે છે. બોર્ડના જણાવ્યા અનુસાર, ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં દિલ્હીની હવા ગુણવત્તા આટલી બગડી હતી.

કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડના જણાવ્યા અનુસાર, 401 અને 500 વચ્ચેનો હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક ગંભીર માનવામાં આવે છે. તે સ્વસ્થ વ્યક્તિઓના સ્વાસ્થ્યને પણ અસર કરી શકે છે અને પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલી પરિસ્થિતિઓ ધરાવતા લોકોમાં શ્વસન સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. નવેમ્બરમાં ઠંડી વધતી જાય છે તેમ, ઝેરી હવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ ઉભી કરે છે.

પરિસ્થિતિ એટલી હદે વણસી ગઈ છે કે મંગળવારે અમલમાં મુકાયેલા ગ્રેપ-3 (ગ્રેડેડ રિસ્પોન્સ એક્શન પ્લાનનો ત્રીજો તબક્કો) ની પણ હવાની ગુણવત્તા પર કોઈ દેખીતી અસર પડી નથી. આ અંતર્ગત, પાંચમા ધોરણ સુધીની શાળાઓ હાઇબ્રિડ મોડમાં કાર્યરત રહેશે.

કેન્દ્ર સરકારે આરોગ્ય માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે. કેન્દ્રએ બાળકો, સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને વૃદ્ધોને વાયુ પ્રદૂષણને કારણે ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા વર્ગમાં વર્ગીકૃત કર્યા છે અને પ્રદૂષિત વિસ્તારોમાં દરેક સરકારી હોસ્પિટલમાં છાતી ક્લિનિક સ્થાપવાનો આદેશ આપ્યો છે. રાજ્યોને તાત્કાલિક પગલાં લેવાનો નિર્દેશ આપતા, કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે ઉત્તર ભારતના તમામ રાજ્યોને 33 પાનાની માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે.

કેન્દ્રીય સચિવ પુણ્ય સલિલા શ્રીવાસ્તવે મુખ્ય સચિવોને લખેલા પત્રમાં જણાવ્યું છે કે, હવાની ગુણવત્તા સતત બગડી રહી છે અને તે એક ગંભીર જાહેર આરોગ્ય પડકાર બની ગઈ છે. કેન્દ્રએ રાજ્યોને પાંચમા ધોરણ સુધીના બાળકો માટે ઓનલાઈન શિક્ષણ સુનિશ્ચિત કરવા અને બાંધકામ સ્થળો પર ધ્યાન આપવા પણ કહ્યું છે. પત્રમાં રાજ્યોને તાત્કાલિક તેમના રાજ્ય અને જિલ્લા ટાસ્ક ફોર્સને સક્રિય કરવા અને પર્યાવરણ, પરિવહન, શહેરી વિકાસ, મહિલા અને બાળ વિકાસ અને શ્રમ વિભાગો સાથે સંકલન વધારવા વિનંતી કરવામાં આવી છે. તેઓ દિલ્હી-એનસીઆરમાં પહેલાથી જ અસ્તિત્વમાં રહેલા ગ્રેડેડ રિસ્પોન્સ એક્શન પ્લાન (ગ્રેપ) ના કડક અમલીકરણની પણ હાકલ કરે છે. મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, વાયુ પ્રદૂષણ માત્ર શ્વસન રોગોનું કારણ નથી પરંતુ હૃદય, મગજ અને નર્વસ સિસ્ટમને પણ અસર કરે છે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / મુકુન્દ

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / ડો.હિતેશ એન.વ્યાસ