નવી દિલ્હી, 6 ઓગસ્ટ (હિ.સ.). પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ, બુધવારે દિલ્હીમાં કર્તવ્ય પથ પર નવનિર્મિત કર્તવ્ય ભવન-3નું ઉદ્ઘાટન કર્યું. આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રી મનોહર લાલ પણ હાજર હતા.

કેન્દ્રીય મંત્રી મનોહર લાલે જણાવ્યું હતું કે, આ ઇમારત 1.5 લાખ ચોરસ મીટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલી છે અને તેમાં કુલ 850 ઓફિસ રૂમ છે. આ ઇમારતમાં બે ભોંયરું અને ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર સહિત સાત માળ છે. આ ઇમારત સેન્ટ્રલ વિસ્ટા પ્રોજેક્ટ હેઠળ બાંધવામાં આવનારી દસ કોમન સેન્ટ્રલ સેક્રેટરીએટ ઇમારતોમાંથી પ્રથમ છે. બાકીની ઇમારતોનું બાંધકામ 31 ડિસેમ્બર 2025 સુધીમાં પૂર્ણ થશે અને તમામ મંત્રાલયોને 30 એપ્રિલ 2026 સુધીમાં સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવશે. તેનો ઉદ્દેશ્ય વહીવટી પ્રક્રિયાઓને વધુ અસરકારક બનાવવા, મંત્રાલયો વચ્ચે સંકલન વધારવા અને નીતિ અમલીકરણને ઝડપી બનાવવાનો છે.

તેમણે કહ્યું કે, હાલમાં ઘણા મુખ્ય મંત્રાલયો શાસ્ત્રી ભવન, કૃષિ ભવન, ઉદ્યોગ ભવન અને નિર્માણ ભવન જેવી જૂની ઇમારતોમાંથી કાર્યરત છે જે 1950 અને 1970 ના દાયકા વચ્ચે બનાવવામાં આવી હતી, જે હવે માળખાકીય રીતે નબળી અને બિનઅસરકારક છે. કર્તવ્ય ભવન જેવી આધુનિક સુવિધાઓથી સજ્જ ઇમારતો આ મંત્રાલયોને એક જ સંકુલમાં લાવીને કામગીરીને વધુ સરળ, પારદર્શક અને જવાબદાર બનાવશે. તેમાં ગૃહ મંત્રાલય, વિદેશ મંત્રાલય, ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રાલય, એમએસએમઈ મંત્રાલય, કર્મચારી અને તાલીમ વિભાગ, પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલય અને મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક સલાહકારની કચેરીઓ હશે.

કાર્તવ્ય ભવન-03 ને જીઆરઆઈએચએ-4 રેટેડ ગ્રીન બિલ્ડિંગ તરીકે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. તેમાં ડબલ-ગ્લાઝ્ડ ગ્લાસ, રૂફટોપ સોલાર પેનલ્સ, સોલાર વોટર હીટર, રેઈન વોટર હાર્વેસ્ટિંગ અને એડવાન્સ્ડ હીટિંગ, વેન્ટિલેશન અને એર કન્ડીશનીંગ સિસ્ટમ્સ જેવી સુવિધાઓ છે. આ ઇમારત ઊર્જા બચત કરતી એલઈડી લાઇટ્સ, સ્માર્ટ લિફ્ટ્સ અને સેન્સર-આધારિત પાવર કંટ્રોલ સિસ્ટમથી સજ્જ છે. આનાથી ઇમારત પરંપરાગત ઇમારતો કરતાં 30 ટકા ઓછી ઉર્જાનો વપરાશ કરશે.

આ ઇમારતમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનો માટે ચાર્જિંગ સ્ટેશન, કચરો વ્યવસ્થાપન પ્લાન્ટ, રિસાયકલ કરેલ મકાન સામગ્રીનો ઉપયોગ અને શૂન્ય-કચરો નીતિ જેવા પગલાં પણ છે. અહીં વાર્ષિક 5.34 લાખ યુનિટ સૌર ઉર્જા ઉત્પન્ન થવાથી ઊર્જા સ્વનિર્ભરતાને પણ પ્રોત્સાહન મળશે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / સુશીલ કુમાર / પવન કુમાર

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / ડો.હિતેશ એન.વ્યાસ