નવી દિલ્હી, 22 ફેબ્રુઆરી (હિ.સ). કેન્દ્રીય આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલય (એમઓએસપીઆઈ) એ, ભારતમાં ડેટાસેટ્સ અને રજિસ્ટ્રીઝના સંગ્રહ, 2024 નું નવીનતમ સંસ્કરણ પ્રકાશિત કર્યું છે. આ એક મોટી પહેલ છે, જેનો હેતુ ડેટાની ઍક્સેસને મજબૂત બનાવવાનો છે. રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય પ્રણાલીના આધુનિકીકરણના ભાગ રૂપે, આ ​​સંગ્રહ ખાતરી કરે છે કે સરકારી ડેટા નીતિ નિર્માતાઓ, સંશોધકો, શિક્ષણવિદો, વિદ્યાર્થીઓ, વિશ્લેષકો, વ્યવસાયો અને સામાન્ય લોકો માટે સરળતાથી સુલભ છે.

આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલય અનુસાર, આ વ્યાપક સંસાધન ભારત સરકારના 40 મંત્રાલયો અને વિભાગોના લગભગ 270 ડેટાસેટ્સ અને રજિસ્ટ્રીમાંથી મેટાડેટાને એકીકૃત કરે છે, જે કૃષિ, આરોગ્ય, શિક્ષણ, શ્રમ, ગ્રામીણ વિકાસ, પર્યટન, સામાજિક ન્યાય, બેંકિંગ અને અન્ય ક્ષેત્રોને આવરી લે છે. આ સંકલન, એક-સ્ટોપ સંદર્ભ તરીકે સેવા આપે છે, જે વપરાશકર્તાઓને સરકારી ડેટાસેટ્સની ઉપલબ્ધતા, અવકાશ અને સુલભતા સરળતાથી શોધવા માટે સક્ષમ બનાવે છે.

આમાં પ્રમાણિત મેટાડેટા, ડેટા સંગ્રહ પદ્ધતિઓ, અપડેટ્સની સમયાંતરેતા અને મંત્રાલયોમાં ડેટા-શેરિંગ નીતિઓની વિગતો શામેલ છે. વધુમાં, તે દરેક ડેટાસેટના સંગ્રહ અને પ્રસારને નિયંત્રિત કરતા કાનૂની અને નિયમનકારી માળખાની રૂપરેખા આપે છે, જ્યારે ઊંડાણપૂર્વક વિશ્લેષણ અને પુરાવા-આધારિત નીતિ નિર્માણને સમર્થન આપવા માટે વિક્ષેપના સ્તર પર આંતરદૃષ્ટિ પ્રદાન કરે છે. વપરાશકર્તાઓ સંબંધિત મંત્રાલય અથવા વિભાગના પોર્ટલની લિંક્સ દ્વારા ડેટા સ્ત્રોતોની સીધી ઍક્સેસનો લાભ પણ મેળવી શકે છે, જેથી સીમલેસ ઍક્સેસ સુનિશ્ચિત થાય.

વિશ્વસનીય અને સુવ્યવસ્થિત સરકારી ડેટાની વધતી જતી જરૂરિયાતને ઓળખીને, આ પહેલ રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય પ્રણાલીને આધુનિક અને સુવ્યવસ્થિત કરવાના આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલયના વ્યાપક પ્રયાસો સાથે સુસંગત છે. મહત્વપૂર્ણ માહિતીને એક જગ્યાએ એકીકૃત કરીને, સંકલન ડેટા-આધારિત શાસનને આગળ વધારવા, સંશોધનને પ્રોત્સાહન આપવા અને પુરાવા-આધારિત નીતિ નિર્માણને પ્રોત્સાહન આપવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.

ગતિશીલ દસ્તાવેજ તરીકે ડિઝાઇન કરાયેલ, ભારતમાં ડેટાસેટ્સ અને રજિસ્ટ્રીના સંગ્રહને સમયાંતરે નવા ડેટાસેટ્સ, વિકસતી પદ્ધતિઓ અને સુધારેલી નીતિઓનો સમાવેશ કરવા માટે અપડેટ કરવામાં આવે છે, જેથી હિતધારકોને હંમેશા સૌથી વર્તમાન અને સંબંધિત માહિતીની ઍક્સેસ મળે. નીતિ નિર્માતાઓ, સંશોધકો, વ્યવસાયો અને નાગરિક સમાજ સંગઠનો સહિત તમામ હિસ્સેદારો આ સંગ્રહનો ઉપયોગ મૂલ્યવાન આંતરદૃષ્ટિ મેળવવા અને રાષ્ટ્રીય વિકાસ માટે સરકારી ડેટાના અસરકારક ઉપયોગ માટે યોગદાન આપવા માટે કરી શકે છે. આ સંક્ષેપ મંત્રાલયની સત્તાવાર વેબસાઇટ - www.mospi.gov.in પર ઉપલબ્ધ છે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / દધિબલ યાદવ / પવન કુમાર

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / ડો.હિતેશ એન.વ્યાસ