મુંબઈ, નવી દિલ્હી, 9 ઓક્ટોબર (હિ.સ.). બ્રિટિશ વડા પ્રધાન કીર સ્ટાર્મરે ગુરુવારે જણાવ્યું હતું કે, ભારત અને બ્રિટન વચ્ચેની સદીઓ જૂની ભાગીદારીએ માત્ર વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીને નવી ઊંચાઈઓ પર પહોંચાડ્યું નથી, પરંતુ જાહેર કલ્યાણ અને ઔદ્યોગિક વિકાસમાં પણ ક્રાંતિ લાવી છે. તેમણે 1913માં મહાન ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી શ્રીનિવાસ રામાનુજન અને બ્રિટિશ ગણિતશાસ્ત્રી જી.એચ. હાર્ડી વચ્ચેના ગાણિતિક સહયોગને, આધુનિક એન્ક્રિપ્શન ટેકનોલોજી અને ફિનટેક ઉદ્યોગના પાયા તરીકે ટાંક્યો.

ગુરુવારે મુંબઈના જિયો વર્લ્ડ સેન્ટર ખાતે આયોજિત ગ્લોબલ ફિનટેક ફેસ્ટને સંબોધતા કીર સ્ટાર્મરે કહ્યું, આ એક અદ્ભુત વાર્તા છે. મહાન ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી રામાનુજન શ્રીનિવાસ અને બ્રિટિશ ગણિતશાસ્ત્રી જી.એચ. હાર્ડીના સંશોધને, આજે એન્ક્રિપ્શન જેના પર ઊભું છે તેનો પાયો નાખ્યો. રામાનુજન, શ્રીનિવાસ અને હાર્ડી વચ્ચેનો 1913નો સહયોગ અવિભાજ્ય સંખ્યાઓના ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિકારી હતો, જેણે માત્ર ગણિતનો માર્ગ જ બદલ્યો નહીં પરંતુ આધુનિક એન્ક્રિપ્શન ટેકનોલોજી અને ફિનટેક ઉદ્યોગનો પાયો પણ નાખ્યો.

સ્ટાર્મરે ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી, એસ્ટ્રાઝેનેકા અને સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયા વચ્ચે કોવિડ-19 રસી વિકસાવવામાં ભાગીદારીનો ઉલ્લેખ કર્યો, જેણે રોગચાળા દરમિયાન લાખો લોકોના જીવ બચાવ્યા. તેમણે કહ્યું કે, આ સહયોગ વિજ્ઞાન, નવીનતા અને માનવતાનું એક નોંધપાત્ર ઉદાહરણ છે.

સ્ટાર્મરે મેલેરિયા દવા વિકસાવવામાં ભારત અને બ્રિટન વચ્ચેના સંયુક્ત પ્રયાસોનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો અને કહ્યું કે, આ બંને દેશો વચ્ચેની ભાગીદારીથી શક્ય બન્યું છે. આગામી વર્ષોમાં, બંને દેશોએ આબોહવા પરિવર્તન, કૃત્રિમ બુદ્ધિ અને વૈશ્વિક આર્થિક પુનઃપ્રાપ્તિ જેવા ક્ષેત્રોમાં પણ સાથે મળીને કામ કરવું જોઈએ.

ઉલ્લેખનીય છે કે, 1913માં, ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી શ્રીનિવાસ રામાનુજને બ્રિટિશ ગણિતશાસ્ત્રી જી.એચ. હાર્ડીને એક પત્ર મોકલ્યો હતો, જેમાં તેમના ગાણિતિક સૂત્રો રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. હાર્ડી તેમની પ્રતિભાથી પ્રભાવિત થયા હતા અને તેમને કેમ્બ્રિજ આમંત્રણ આપ્યું હતું. બંનેએ 1914 થી 1919 સુધી સંખ્યા સિદ્ધાંત, અવિભાજ્ય સંખ્યાઓ અને બાજુના કાર્યો જેવા ક્ષેત્રોમાં સાથે મળીને કામ કર્યું. તેમની ભાગીદારીથી આધુનિક ગણિતમાં ઘણી મહત્વપૂર્ણ શોધો થઈ. હાર્ડીએ રામાનુજનની અસાધારણ પ્રતિભાની તુલના ન્યૂટન સાથે કરી. આ સહયોગ પાછળથી વિજ્ઞાનમાં સાંસ્કૃતિક વિવિધતા અને આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારીનું પ્રેરણાદાયક ઉદાહરણ બન્યું.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર/પ્રશાંત શેખર/જિતેન્દ્ર તિવારી

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / માધવી વ્યાસ