મોડાસા, 30 મે (હિ.સ.) આજના ઝડપી જીવન અને બદલાતા ખોરાકના ટ્રેન્ડ્સને કારણે બાળકોમાં મેદસ્વિતાનું પ્રમાણ ઝડપથી વધી રહ્યું છે. ભારતમાં, ખાસ કરીને શહેરી વિસ્તારોમાં, બાળકોમાં સ્થૂળતાનો દર ચિંતાજનક રીતે વધ્યો છે. હેલ્થ સર્વે મુજબ 5થી 19 વર્ષની વયના બાળકોમાં મેદસ્વિતાનું પ્રમાણ 3-5%ની વચ્ચે છે, જે આરોગ્ય માટે ગંભીર ચેતવણી છે. મેદસ્વિતા માત્ર શારીરિક સ્વાસ્થ્યને જ નહીં, પરંતુ બાળકોના માનસિક આરોગ્ય અને આત્મવિશ્વાસને પણ અસર કરે છે. આ સમસ્યાને નિયંત્રિત કરવા માટે ખાવાની સાચી રીતો અપનાવવી અત્યંત જરૂરી છે.

સરકાર દ્વારા મેદસ્વિતા મુક્ત અભિયાન ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે જેમાં અનેક પ્રયાસો થકી મેદસ્વિતાને ડામી શકાય છે જયારે બાળકોમાં મેદસ્વિતાનાં મુખ્ય કારણોમાં અનિયમિત ખોરાક, ફાસ્ટ ફૂડનું વધુ પડતું સેવન, શારીરિક નિષ્ક્રિયતા, અને સ્ક્રીન ટાઈમનો વધારો શામેલ છે. જંક ફૂડ, શર્કરાયુક્ત પીણાં, અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક બાળકોના શરીરમાં વધારાની કેલરીનું સંચય કરે છે. આ ઉપરાંત, અનિયમિત ઊંઘ અને તણાવ પણ વજન વધવામાં ફાળો આપે છે. બાળકોની ખાવાની આદતો મોટાભાગે તેમના પરિવાર અને આસપાસના વાતાવરણથી પ્રભાવિત થાય છે.


બાળકોના આહારમાં સંતુલિત અને પૌષ્ટિક ખોરાકનો સમાવેશ કરવો જરૂરી છે.બાળકોના ખોરાકમાં ફળો, શાકભાજી, આખા અનાજ, લીન પ્રોટીન (દાળ, બીન્સ, ઈંડા), અને હેલ્ધી ફેટ્સ (બદામ, ઓલિવ ઓઈલ) નો સમાવેશ કરો.ફાસ્ટ ફૂડ, શર્કરાયુક્ત નાસ્તા, અને કાર્બોનેટેડ ડ્રિંક્સનું સેવન ઘટાડો. ઘરે બનાવેલા નાસ્તા જેવા કે ફળોનું સલાડ કે બેક્ડ સ્નેક્સ આપો.બાળકોને નિયમિત સમયે ભોજન આપો અને વચ્ચે હેલ્ધી સ્નેક્સ આપવાનું ધ્યાન રાખો.બાળકોને પૂરતું પાણી પીવડાવો અને સોડા કે જ્યૂસનું સેવન ઓછું કરો.ખોરાકની સાથે રમત-ગમત, યોગ, કે આઉટડોર એક્ટિવિટીને પ્રોત્સાહન આપો. WHO મુજબ, બાળકોએ દરરોજ ઓછામાં ઓછી 60 મિનિટ શારીરિક પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ.


માતા-પિતાએ બાળકો માટે સારું ઉદાહરણ બનવું જોઈએ. ઘરમાં હેલ્ધી ખોરાકનું વાતાવરણ બનાવવું, બાળકોને રસોઈમાં સામેલ કરવા, અને તેમની સાથે સમય વિતાવવો મહત્વપૂર્ણ છે. શાળાઓએ પણ હેલ્ધી લંચ અને પોષણ વિશે શિક્ષણ આપવું જોઈએ.બાળકોમાં મેદસ્વિતા એક ગંભીર સમસ્યા છે, પરંતુ સાચી ખાવાની આદતો અને જીવનશૈલીના ફેરફારો દ્વારા તેનું નિવારણ શક્ય છે. સમાજ, શાળા, અને પરિવારના સંયુક્ત પ્રયાસોથી બાળકોને સ્વસ્થ અને સક્રિય ભવિષ્ય આપી શકાય છે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / મહેન્દ્રપ્રસાદ એચ.પટેલ