નવી દિલ્હી, 18 જૂન (હિ.સ.). કેન્દ્ર સરકારે 2023 માં ભયંકર પૂર, ભૂસ્ખલન અને વાદળ ફાટવા જેવી કુદરતી આફતોને ધ્યાનમાં રાખીને હિમાચલ પ્રદેશ માટે મોટી રાહતની જાહેરાત કરી છે. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહની આગેવાની હેઠળની ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિએ, બુધવારે હિમાચલ પ્રદેશ માટે 2006.40 કરોડ રૂપિયાની 'પુનઃપ્રાપ્તિ અને પુનર્નિર્માણ યોજના'ને મંજૂરી આપી.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, આ સહાય રાષ્ટ્રીય આપત્તિ પ્રતિભાવ ભંડોળ (એનડીઆરએફ) ની પુનઃપ્રાપ્તિ અને પુનર્નિર્માણ ભંડોળ વિંડો હેઠળ આપવામાં આવી રહી છે, જેમાંથી 1504.80 કરોડ રૂપિયા કેન્દ્ર સરકારનું યોગદાન હશે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય રાજ્યમાં ચોમાસા દરમિયાન કુદરતી આફતોને કારણે થયેલા મોટા નુકસાનની ભરપાઈ કરવાનો અને પુનર્નિર્માણ કાર્યને ઝડપી બનાવવાનો છે.

અગાઉ પણ, 12 ડિસેમ્બર, 2023 ના રોજ, કેન્દ્ર સરકારે એનડીઆરએફ તરફથી હિમાચલ પ્રદેશને રૂ. 633.73 કરોડની વધારાની સહાય મંજૂર કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળની સરકારે આપત્તિના દરેક સમયે રાજ્યો સાથે ઉભી રહી છે. ગૃહમંત્રી અમિત શાહના માર્ગદર્શન હેઠળ, ગૃહ મંત્રાલયે આપત્તિ વ્યવસ્થાપનને મજબૂત બનાવવા માટે અનેક મહત્વપૂર્ણ પગલાં લીધાં છે.

કેન્દ્ર સરકારે આપત્તિ જોખમ ઘટાડા અંગે અનેક વ્યાપક શમન પ્રોજેક્ટ્સને પણ મંજૂરી આપી હતી. આમાં, કેન્દ્ર સરકારે રૂ. 7253.51 કરોડના એકંદર નાણાકીય ખર્ચ સાથે અનેક શમન પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપી હતી, જેમાં શહેરી પૂર (રૂ. 3075.65 કરોડ), ભૂસ્ખલન નિવારણ (રૂ. 1000 કરોડ), ગ્લેશિયલ લેક આઉટબર્સ્ટ ફ્લડ (જીએલઓએફ) માટે રૂ. 150 કરોડ, જંગલમાં લાગેલી આગનો સામનો કરવા માટે રૂ. 818.92 કરોડ, વીજળી પડવા સામે લડવા માટે રૂ. 186.78 કરોડ અને દુષ્કાળ રાહત માટે રૂ. 2022.16 કરોડનો સમાવેશ થાય છે.

અન્ય રાજ્યોને પણ સહાય મળી

જોશીમઠ દુર્ઘટના પછી કેન્દ્ર સરકારે ઉત્તરાખંડ માટે 1658.17 કરોડ રૂપિયા અને 2023ના જીએલઓએફ ઘટના પછી સિક્કિમ માટે 555.27 કરોડ રૂપિયાની પુનઃપ્રાપ્તિ યોજનાઓને મંજૂરી આપી હતી.

નાણાકીય વર્ષ 2024-25 દરમિયાન, કેન્દ્ર સરકારે રાજ્ય આપત્તિ પ્રતિભાવ ભંડોળ (એસડીઆરએફ) હેઠળ 28 રાજ્યોને 20,264.40 કરોડ રૂપિયા અને એનડીઆરએફ હેઠળ 19 રાજ્યોને 5,160.76 કરોડ રૂપિયા જાહેર કર્યા છે.

આ ઉપરાંત, રાજ્ય આપત્તિ નિવારણ ભંડોળ (એસડીએમએફ) માંથી 19 રાજ્યોને 4984.25 કરોડ રૂપિયા અને રાષ્ટ્રીય આપત્તિ નિવારણ ભંડોળ (એનડીએમએફ) માંથી 08 રાજ્યોને 719.72 કરોડ રૂપિયા પણ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.

આ નાણાકીય સહાય રાજ્ય સરકારોને આપત્તિ વ્યવસ્થાપનમાં સશક્ત બનાવવા અને આપત્તિઓને કારણે થતા જાનમાલના નુકસાનને ઘટાડવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / સુશીલ કુમાર / વીરેન્દ્ર સિંહ

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / ડો.હિતેશ એન.વ્યાસ