નવી દિલ્હી, 27 ઓક્ટોબર (હિ.સ.) : બિહાર પછી, ચૂંટણી પંચ 12 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં મતદાર યાદીઓ અપડેટ કરશે. ખાસ સઘન સુધારણા (SIR) પ્રક્રિયા આજ રાતથી શરૂ થશે. આમાં આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ, પુડુચેરી, લક્ષદ્વીપ, છત્તીસગઢ, ગોવા, ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ, પશ્ચિમ બંગાળ, કેરળ અને તમિલનાડુનો સમાવેશ થાય છે. આ રાજ્યોની કુલ વસ્તી 51 કરોડ છે. SIR પ્રક્રિયા આવતીકાલથી શરૂ થશે, અને અંતિમ મતદાર યાદી 7 ફેબ્રુઆરી સુધીમાં બહાર પાડવામાં આવશે. આ રાજ્યોની મતદાર યાદીઓ આજ રાતથી સ્થિર થઈ જશે.

મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર જ્ઞાનેશ કુમારે સોમવારે અહીં વિજ્ઞાન ભવનમાં આ બાબતે પત્રકાર પરિષદ યોજી હતી. ચૂંટણી કમિશનર સુખબીર સિંહ સંધુ અને વિવેક જોશી પણ હાજર હતા. જ્ઞાનેશ કુમારે જણાવ્યું હતું કે કાયદા હેઠળ અને ચૂંટણી પહેલાં જરૂર પડ્યે ચૂંટણી પંચ મતદાર યાદી અપડેટ કરી શકે છે. રાજકીય પક્ષો પણ મતદાર યાદી અંગે વિવિધ મુદ્દાઓ ઉઠાવતા રહે છે.

ચૂંટણી પંચ આવતીકાલથી 3 નવેમ્બર સુધી SIR માટે છાપકામ અને તાલીમ પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરશે. આ પછી, ચૂંટણી અધિકારીઓ 4 નવેમ્બરથી શરૂ થતા આગામી એક મહિના માટે ઘરે ઘરે ફોર્મનું વિતરણ કરશે. 9 ડિસેમ્બરે, ચૂંટણી પંચ આ રાજ્યો માટે ડ્રાફ્ટ યાદી જાહેર કરશે. આ હાલની યાદી સંબંધિત દાવાઓ અને વાંધાઓ એક મહિના માટે દાખલ કરી શકાય છે. ત્યારબાદ 9 જાન્યુઆરીથી શરૂ થતા એક મહિના માટે દાવાઓની સુનાવણી અને તપાસ કરવામાં આવશે. 7 ફેબ્રુઆરી, 2026 ના રોજ અંતિમ મતદાર યાદી જાહેર થયા પછી સમગ્ર પ્રક્રિયા પૂર્ણ થશે.

તેમણે કહ્યું કે બંધારણના અનુચ્છેદ 326 મુજબ, દેશમાં મતદાર બનવા માટે, વ્યક્તિ ભારતીય નાગરિક હોવી જોઈએ, 18 વર્ષથી વધુ ઉંમરની હોવી જોઈએ, ચોક્કસ વિસ્તારમાં સામાન્ય રહેઠાણ હોવું જોઈએ અને અન્ય કોઈપણ કાયદા હેઠળ ગેરલાયક ન હોવું જોઈએ.

તેમણે કહ્યું કે વર્ષોથી મતદાર યાદીમાં નોંધપાત્ર ફેરફારો થયા છે. મોટી સંખ્યામાં લોકો સ્થળાંતરિત થયા છે, જેના પરિણામે મતદારો એક કરતાં વધુ જગ્યાએ નોંધાયેલા છે. ઘણા મૃત મતદારોનો પણ મતદાર યાદીમાં સમાવેશ થાય છે, અને ઘણી જગ્યાએ, વિદેશીઓના નામ ખોટી રીતે મતદાર યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે SIR પ્રક્રિયા 1951 થી 2004 દરમિયાન આઠ વખત હાથ ધરવામાં આવી છે. છેલ્લી વખત તે 21 વર્ષ પહેલાં, 2002 થી 2004 દરમિયાન હાથ ધરવામાં આવી હતી.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર/અનૂપ શર્મા/પવન કુમાર

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / હર્ષ શાહ