નવી દિલ્હી, 31 માર્ચ (હિ.સ.) કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ મંગળવાર, 1 એપ્રિલના રોજ નીતિએનસીએઈઆર સ્ટેટ ઇકોનોમિક પ્લેટફોર્મ પોર્ટલ લોન્ચ કરશે, જે નાણાકીય વર્ષ 2022-23 સુધીના ત્રણ દાયકા દરમિયાન રાજ્યોના સામાજિક, આર્થિક અને નાણાકીય પરિમાણો પરના ડેટાના વ્યાપક ભંડારની ઍક્સેસ પ્રદાન કરશે.

નીતિ આયોગે સોમવારે જારી કરેલા એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ 1 એપ્રિલ, 2025 ના રોજ નવી દિલ્હીમાં નીતિએનસીએઈઆર સ્ટેટ ઇકોનોમિક ફોરમ પોર્ટલ લોન્ચ કરશે. નીતિ આયોગે નેશનલ કાઉન્સિલ ઓફ એપ્લાઇડ ઇકોનોમિક રિસર્ચ (એનસીએઈઆર) સાથે મળીને એક પોર્ટલ બનાવ્યું છે. આ પોર્ટલ લગભગ 30 વર્ષ (એટલે ​​કે નાણાકીય વર્ષ 1990-91 થી નાણાકીય વર્ષ 2022-23 સુધી) માટે સામાજિક, આર્થિક અને રાજકોષીય પરિમાણો, સંશોધન અહેવાલો, પેપર્સ અને રાજ્યના નાણાંકીય બાબતો પર નિષ્ણાત ટિપ્પણીઓનો વ્યાપક ભંડાર છે.

નીતિ આયોગ મુજબ, પોર્ટલમાં ચાર મુખ્ય ઘટકો છે:-

રાજ્ય અહેવાલ:- વસ્તી વિષયક, આર્થિક માળખું, સામાજિક-આર્થિક અને રાજકોષીય સૂચકાંકોના આધારે 28 ભારતીય રાજ્યોની એકંદર અને રાજકોષીય સ્થિતિનો સારાંશ.

ડેટા સંગ્રહ: - વસ્તી વિષયક, આર્થિક માળખું, રાજકોષીય, આરોગ્ય અને શિક્ષણ એમ પાંચ ક્ષેત્રોમાં વર્ગીકૃત થયેલ સમગ્ર ડેટાબેઝની સીધી ઍક્સેસ પ્રદાન કરે છે.

રાજ્ય રાજકોષીય અને આર્થિક ડેશબોર્ડ: - સમય જતાં મુખ્ય આર્થિક ચલોનું ગ્રાફિકલ પ્રતિનિધિત્વ દર્શાવે છે અને ડેટા પરિશિષ્ટ દ્વારા કાચા ડેટા અથવા સારાંશ કોષ્ટકો દ્વારા વધારાની માહિતીની ઝડપી ઍક્સેસ પ્રદાન કરે છે.

સંશોધન અને ટિપ્પણી:- રાજ્ય નાણાકીય વ્યવસ્થા રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે રાજકોષીય નીતિ અને નાણાકીય વ્યવસ્થાપનના મહત્વપૂર્ણ પાસાઓ પર વ્યાપક સંશોધન પર આધારિત છે. આ પોર્ટલ એકંદર રાજકોષીય, વસ્તી વિષયક અને સામાજિક-આર્થિક વલણોને સમજવામાં મદદ કરશે. તે ડેટાની સરળ ઍક્સેસ પ્રદાન કરશે અને એક જ જગ્યાએ વપરાશકર્તા મૈત્રીપૂર્ણ ફોર્મેટમાં સંકલિત પ્રાદેશિક ડેટાની જરૂરિયાતને પણ પૂર્ણ કરશે. તે દરેક રાજ્યના ડેટાને અન્ય રાજ્યો અને રાષ્ટ્રીય ડેટા સાથે સંદર્ભિત કરવામાં પણ મદદ કરશે. તે નીતિ નિર્માતાઓ, સંશોધકો અને માહિતી અને ચર્ચાઓ માટે ડેટાનો સંદર્ભ લેવામાં રસ ધરાવતા અન્ય લોકો માટે એક પ્લેટફોર્મ પણ પૂરું પાડશે.

કમિશન અનુસાર, આ પોર્ટલ એક વ્યાપક સંશોધન કેન્દ્ર તરીકે કાર્ય કરશે, જે ઊંડાણપૂર્વકના સંશોધન અભ્યાસ માટે ડેટા અને વિશ્લેષણાત્મક સાધનોનો ભંડાર હશે. તે માહિતીના કેન્દ્રીય ભંડાર તરીકે કાર્ય કરશે, જે છેલ્લા 30 વર્ષોમાં સામાજિક, આર્થિક અને રાજકોષીય સૂચકાંકોના વ્યાપક ડેટાબેઝની ઍક્સેસ પ્રદાન કરશે. ઐતિહાસિક વલણો અને વાસ્તવિક સમયના વિશ્લેષણનો ઉપયોગ કરીને, વપરાશકર્તાઓ પ્રગતિને ટ્રેક કરી શકશે, ઉભરતા પેટર્નને ઓળખી શકશે અને વિકાસ માટે પુરાવા-આધારિત નીતિઓ ઘડી શકશે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / પ્રજેશ શંકર / દધીબલ યાદવ

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / ડો.હિતેશ એન.વ્યાસ