- રાષ્ટ્રીય શૈક્ષણિક કાર્યશાળામાં એક રાષ્ટ્ર એક નામ: ભારત સન્માન સમારોહ - દેશની 23 યુનિવર્સિટીઓનું સન્માન કરવામાં આવ્યું

સુરત, 27 ડિસેમ્બર (હિ.સ.) : શિક્ષા સંસ્કૃતિ ઉત્થાન ન્યાસ દ્વારા આયોજિત વિકસિત ભારતમાં શિક્ષણનું યોગદાન વિષય પર ત્રણ દિવસીય રાષ્ટ્રીય શૈક્ષણિક કાર્યશાળા દરમિયાન, પંચ પરિવર્તન પર ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ પ્રસંગે, ન્યાસના રાષ્ટ્રીય સચિવ ડૉ. અતુલ કોઠારીએ જણાવ્યું હતું કે રાષ્ટ્રના પુનર્નિર્માણ માટે પંચ પરિવર્તન ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ કોઈ નવો વિષય નથી, પરંતુ ભારતીય જીવનશૈલીનું મૂળભૂત તત્વ છે, જેના પર ન્યાસ અને સંઘ પરિવાર સતત કાર્ય કરી રહ્યા છે.

ડૉ. કોઠારીએ સમજાવ્યું કે, પાંચ પરિવર્તનોનો પ્રાથમિક આધાર સ્વ-જાગૃતિ છે, જેમાં સ્વભાવ, પોતાની ભાષા, પોતાનો સ્વદેશી વારસો, આત્મનિર્ભરતા, પોતાના કપડાં, પોતાનો ખોરાક અને આત્મસન્માનનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ઉમેર્યું કે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પરિવારની ભાવના વિકસાવવી એ સમયની જરૂરિયાત છે, જેથી વિદ્યાર્થીઓ મૂલ્યો, રાષ્ટ્રવાદની ભાવના અને સામાજિક સંવાદિતાનો વિકાસ કરી શકે.

તેમણે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય સંસ્કૃતિ, ભારતીય દર્શન, વસુધૈવ કુટુમ્બકમની ભાવના અને સામાજિક સંવાદિતા એ પાંચ પરિવર્તનોના મૂળભૂત પાયા છે. ટ્રસ્ટનું પ્રાથમિક ધ્યેય કૌટુંબિક જ્ઞાન દ્વારા ભારતીય મૂલ્યોને પુનઃસ્થાપિત કરવાનું છે. ટ્રસ્ટ પર્યાવરણનું રક્ષણ કરવા, જાતિ ભેદભાવ દૂર કરવા અને નાગરિક ફરજો પ્રત્યે જાગૃતિ લાવવા માટે દેશભરમાં સક્રિયપણે કાર્ય કરી રહ્યું છે.

કાર્યશાળાને સંબોધતા ગુજરાત સરકારના શિક્ષણ મંત્રી પ્રદ્યુમ્નભાઈ વાજાએ જણાવ્યું હતું કે, નવી શિક્ષણ નીતિનો ઉદ્દેશ્ય ફક્ત ડિગ્રી આપવાનો નથી, પરંતુ ચારિત્ર્ય, મૂલ્યો અને આત્મનિર્ભર નાગરિકોનું નિર્માણ કરવાનો છે. ભારતીય જ્ઞાન પરંપરાઓને શિક્ષણમાં એકીકૃત કરવા જેવા વિચારો રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં સીમાચિહ્નરૂપ છે. શિક્ષણ દ્વારા ભારતીય મૂલ્યોને પુનઃસ્થાપિત કરવા એ આજના સમયની સૌથી મોટી જરૂરિયાત છે.

તેમણે કહ્યું કે, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓએ જ્ઞાન તેમજ મૂલ્યોના વાહક તરીકે સેવા આપવી જોઈએ. ગુજરાત સરકાર રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિના અસરકારક અમલીકરણ માટે સતત પ્રયત્નશીલ છે, અને આવા કાર્યક્રમો શિક્ષકોને દિશા પ્રદાન કરે છે.

ડૉ. કોઠારીએ કહ્યું કે, જ્યાં સુધી પરિવારમાં પરિવર્તન ન આવે ત્યાં સુધી સમાજમાં કાયમી પરિવર્તન શક્ય નથી. તેમણે કાર્યકરોને બૌદ્ધિક ચર્ચાઓ સાથે તેમના વર્તનમાં પરિવર્તન લાવવા અપીલ કરી.

તેમણે એ પણ માહિતી આપી કે, ટ્રસ્ટ રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 ને અસરકારક રીતે લાગુ કરવા માટે દેશભરની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ સાથે કામ કરી રહ્યું છે. એક રાષ્ટ્ર, એક નામ ભારત અભિયાન હેઠળ 10 લાખ સહીઓ એકત્રિત કરવાનો લક્ષ્યાંક લગભગ પ્રાપ્ત થઈ ગયો છે. શ્રીનગરની શાળાઓમાં હિન્દી દિવસ જેવા કાર્યક્રમોનું પણ સફળતાપૂર્વક આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.

વર્કશોપમાં, શિક્ષા સંસ્કૃતિ ઉત્થાન ન્યાસના રાષ્ટ્રીય સંયોજક ડૉ. રાજેશ્વર કુમારે જણાવ્યું હતું કે, શિક્ષણનો હેતુ ફક્ત રોજગાર પૂરો પાડવાનો નથી, પરંતુ રાષ્ટ્ર નિર્માણ માટે સશક્ત, સંસ્કારી અને વિચારશીલ નાગરિકો તૈયાર કરવાનો છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ભારતની શિક્ષણ પ્રણાલીને તેની ભારતીય ભાવના સાથે જોડવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ફક્ત માતૃભાષામાં શિક્ષણ, ભારતીય જ્ઞાન પરંપરાઓનો સમાવેશ અને જીવન મૂલ્યો પર આધારિત શિક્ષણ જ દેશને વૈશ્વિક નેતૃત્વ તરફ આગળ ધપાવી શકે છે.

ડૉ. પરાશરે જણાવ્યું હતું કે, શિક્ષા સંસ્કૃતિ ઉત્થાન ટ્રસ્ટનું કાર્ય ફક્ત શૈક્ષણિક સુધારા માટેનું અભિયાન નથી, પરંતુ એક સાંસ્કૃતિક પુનરુત્થાન છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે શિક્ષક સમાજના શિલ્પી છે, અને જ્યારે શિક્ષકો જાગૃત થશે ત્યારે જ રાષ્ટ્ર જાગૃત થશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે ભારત માતાના પરમ ગૌરવનો માર્ગ શિક્ષણ દ્વારા રહેલો છે, અને આ માટે, દરેક વ્યક્તિએ તેના માટે પ્રયત્નશીલ રહેવું જોઈએ.

શિક્ષણવિદે રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની પોતાની જવાબદારી સમજવી પડશે.

વર્કશોપ વિશે માહિતી આપતાં જયેન્દ્ર જાધવે જણાવ્યું હતું કે, આ વર્કશોપમાં વન નેશન, વન નેમ ઇન્ડિયા અભિયાનને અમલમાં મૂકનારી 23 યુનિવર્સિટીઓનું પણ સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું. આ વર્કશોપમાં 35 થી વધુ યુનિવર્સિટીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓના કુલપતિઓ અને ડિરેક્ટરો હાજર રહ્યા હતા, જેમાં બિલાસપુરની ગુરુ ઘાસીદાસ યુનિવર્સિટીના કુલપતિ પ્રો. આલોક ચક્રવાલ, સમ્રાટ વિક્રમાદિત્ય યુનિવર્સિટીના કુલપતિ પ્રો. અર્પણ ભારદ્વાજ, અવધેશ પ્રતાપ સિંહ યુનિવર્સિટીના કુલપતિ ડો. રાજેન્દ્ર કુરરિયા, ઝારખંડ રાય યુનિવર્સિટીના કુલપતિ ડો. સવિતા સેંગર વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

આ પછી, ટ્રસ્ટની વિષયવાર બેઠકોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું, જેમાં ભવિષ્યની કાર્ય યોજનાઓની વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી.

---------------

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / અભિષેક બારડ