- ચાર નવા એક્સપ્રેસવેના નિર્માણ માટેની જોગવાઈ

- શ્રી બાંકે બિહારી જી મંદિર મથુરા-વૃંદાવન કોરિડોરનું બાંધકામ અને જમીન ખરીદી રૂ. 150 કરોડનો પ્રસ્તાવિત

લખનૌ,20 ફેબ્રુઆરી (હિ.સ) વિધાનસભામાં ઉત્તર પ્રદેશ સરકારના બજેટની રજૂઆત બાદ, મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથે પત્રકારો સાથે વાત કરતા કહ્યું કે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માટેનું આ બજેટ સનાતન સંસ્કૃતિના સર્વે ભવન્તુ સુખિનહની વિભાવનાને અનુરૂપ છે. આ બજેટ ગરીબો, ખાદ્ય ઉત્પાદક ખેડૂતો, યુવાનો અને મહિલા સશક્તિકરણને સમર્પિત છે. પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના વિઝનને સાકાર કરીને, વંચિતોને પ્રાથમિકતા આપવી એ આ બજેટનો મુખ્ય વિષય છે.

મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું કે આ બજેટનું કદ 8 લાખ 8 હજાર 736 કરોડ રૂપિયા કરોડ રૂપિયા થી વધુ છે. વર્ષ 2024-25 ના બજેટની સરખામણીમાં 9.8 ટકાનો વધારો થયો છે. ઉત્તર પ્રદેશના બજેટના કદમાં આ વધારો રાજ્યની ક્ષમતા અનુસાર છે. આ બજેટ અર્થતંત્રના વિસ્તરણ માટે ડબલ એન્જિન સરકારની પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. કુલ ખર્ચમાં 2 લાખ 25 હજાર 561 કરોડ 49 લાખ રૂપિયાનો મૂડી ખર્ચ શામેલ છે. વર્ષ 2017-18 માં રાજ્યનો જીડીપી 12.89 લાખ કરોડ રૂપિયા હતો, જે વર્ષ ૨૦૨૪-૨૫માં વધીને 27.51 લાખ કરોડ રૂપિયા થવાનો અંદાજ છે.

યોગીએ કહ્યું કે રાજ્યની રાજકોષીય ખાધ કુલ રાજ્ય સ્થાનિક ઉત્પાદનના 2.97 ટકા છે, જે FRBM કાયદામાં ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા નિર્ધારિત 3.5 ટકાની મર્યાદા કરતા ઓછી છે. રાજ્યોની નાણાકીય સ્થિતિ અંગે નીતિ આયોગ દ્વારા પ્રકાશિત અહેવાલમાં, ઉત્તર પ્રદેશને સૌથી આગળ રહેલા રાજ્યની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવ્યું છે. આ અહેવાલ મુજબ, 2018-19 થી 2022-23 ના સમયગાળા દરમિયાન રાજ્યના એકીકૃત નાણાકીય આરોગ્ય સૂચકાંકમાં 8.9 પોઈન્ટનો વધારો થયો છે. ખર્ચની ગુણવત્તામાં નોંધપાત્ર સુધારો થયો છે, 2018-13 દરમિયાન કુલ ખર્ચના 14.8 ટકા અને 19.3 ટકાની વચ્ચે મૂડી ખર્ચ થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન દેશના મુખ્ય રાજ્યોના સરેરાશ ગુણોત્તર કરતા આ ગુણોત્તર વધારે હતો. તેમણે કહ્યું કે છેલ્લા 8 વર્ષમાં બેરોજગારીના દરને નિયંત્રિત કરવામાં સફળતા મળી છે.

તેમણે કહ્યું કે રાજ્યમાં રોજગારની શક્યતાઓ વધી છે, નવી નોકરીઓનું સર્જન થયું છે. સતત પ્રયાસોના પરિણામે, રાજ્યને છેલ્લા 8 વર્ષમાં લગભગ 45 લાખ કરોડ રૂપિયાના રોકાણ પ્રસ્તાવો મળ્યા છે, જેમાંથી 15 લાખ કરોડ રૂપિયાના રોકાણ પ્રસ્તાવો અમલમાં મૂકવામાં આવ્યા છે અને 60 લાખ રોજગારીની તકોનું સર્જન થયું છે. બજેટમાં ખર્ચની નવી વસ્તુઓ માટે 28 હજાર 478 કરોડ 34 લાખ રૂપિયાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. માળખાગત વિકાસ માટે 1 લાખ 79 હજાર 131 કરોડ ૦૪ લાખ રૂપિયાની રકમ પ્રસ્તાવિત છે, જે કુલ બજેટના 22 ટકા છે. આમાં, ઉર્જા ક્ષેત્ર માટે 61,070 કરોડ રૂપિયાથી વધુ, સિંચાઈ માટે 21,340 કરોડ રૂપિયાથી વધુ, ભારે અને મધ્યમ ઉદ્યોગો માટે લગભગ 24 હજાર કરોડ રૂપિયા, શહેરી વિકાસ માટે 25,308 કરોડ રૂપિયાથી વધુ, આવાસ અને શહેરી આયોજન માટે 7,403 કરોડ રૂપિયાથી વધુ અને નાગરિક ઉડ્ડયન માટે 3,152 કરોડ રૂપિયાનો પ્રસ્તાવ છે.

તેમણે કહ્યું કે શિક્ષણ ક્ષેત્ર માટે 106360 કરોડ રૂપિયાથી વધુની જોગવાઈનો પ્રસ્તાવ છે, જે કુલ બજેટના 13 ટકા છે. શિક્ષણ પર આટલો ખર્ચ કરનારું રાજ્ય ઉત્તર પ્રદેશ અગ્રણી છે. કૃષિ ક્ષેત્ર હેઠળ, કૃષિ, બાગાયત, પશુપાલન, દૂધ, મત્સ્યઉદ્યોગ, સહકાર, ગ્રામીણ વિકાસ, પંચાયતી રાજ, નમામી ગંગે અને ગ્રામીણ પાણી પુરવઠા માટે કુલ આશરે રૂ. 89353 કરોડનો પ્રસ્તાવ છે. આ કુલ બજેટના 11 ટકા છે. તબીબી ક્ષેત્ર હેઠળ, તબીબી, આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ, તબીબી શિક્ષણ, આયુષ અને જાહેર આરોગ્ય માટે 50550 કરોડ રૂપિયાથી વધુની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે, જે કુલ બજેટના 6 ટકા છે.

મુખ્યમંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે, મુખ્યમંત્રી જન આરોગ્ય અભિયાન હેઠળ તમામ હોમગાર્ડ્સ, પીઆરડી જવાનો, ગ્રામ ચોકીદાર, શિક્ષા મિત્ર, મૂળભૂત શિક્ષણ વિભાગના પ્રશિક્ષકો અને માનદ વેતન પર કામ કરતા કર્મચારીઓને 5 લાખ રૂપિયા સુધીની મફત તબીબી સારવારનો લાભ આપવામાં આવશે. સમાજ કલ્યાણ, જેમાં સામાન્ય શ્રેણી, અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ, પછાત વર્ગ, અપંગ સશક્તિકરણ, મહિલા અને બાળ કલ્યાણ માટે 35,863 કરોડ રૂપિયાથી વધુની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. ગરીબ લોકોની દીકરીઓના લગ્ન માટે કુલ 900 કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે, જ્યારે સામાજિક પેન્શન માટે કુલ 13648 કરોડ રૂપિયાથી વધુની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.

આ ઉપરાંત, બજેટમાં ચાર નવા એક્સપ્રેસવેના નિર્માણની જોગવાઈ છે. (૧) આગ્રા-લખનૌ એક્સપ્રેસવેથી ગંગા એક્સપ્રેસવે કૌસિયા, જિલ્લા હરદોઈ વાયા ફર્રુખાબાદ સુધી એન્ટ્રી કંટ્રોલ્ડ ગ્રીનફિલ્ડ એક્સપ્રેસવે, (૨) ગંગા એક્સપ્રેસવેને સોનભદ્રથી વાયા પ્રયાગરાજ, મિર્ઝાપુર, વારાણસી, ચંદૌલી સાથે જોડતો વિંધ્ય એક્સપ્રેસવે, (૩) મેરઠને હરિદ્વાર સાથે જોડતો ગંગા એક્સપ્રેસવે એક્સટેન્શન એક્સપ્રેસવે અને (૪) બુંદેલખંડ રેવા એક્સપ્રેસવે માટે બજેટ જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. પ્રયાગરાજમાં પરિવહન સરળ બનાવવા માટે, શાસ્ત્રી બ્રિજની સમાંતર અને સિગ્નેચર બ્રિજની સમાંતર નવા પુલ બનાવવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.

મુખ્યમંત્રીએ માહિતી આપી કે રાજ્યને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ ક્ષેત્રે હબ તરીકે વિકસાવવા માટે, લખનૌમાં આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ સિટીની સ્થાપના સાથે સાયબર સિક્યુરિટીમાં ટેકનોલોજી રિસર્ચ ટ્રાન્સલેશન પાર્કની નવી યોજનાનો બજેટમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. તમામ વિભાગીય મુખ્યાલયો પર વિકાસ સત્તાવાળાઓ અને મ્યુનિસિપલ સંસ્થાઓ દ્વારા કન્વેન્શન સેન્ટરો બનાવવામાં આવશે. ગ્રામ પંચાયતોમાં લગ્ન અને અન્ય સામાજિક કાર્યક્રમોની ઉજવણી મકાન બાંધકામ યોજના પર કામ કરવામાં આવશે. દસ જિલ્લાઓમાં સંત કબીર ટેક્સટાઇલ ઇન્ડસ્ટ્રી પાર્ક સ્થાપિત કરવામાં આવશે અને સંત રવિદાસના નામે લેધર પાર્ક પણ સ્થાપિત કરવામાં આવશે. ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીના જન્મ શતાબ્દી વર્ષમાં તેમના માનમાં શહેરી વિસ્તારોમાં પુસ્તકાલયો સ્થાપવાની પણ જોગવાઈ છે.

મુખ્યમંત્રી યોગીએ જણાવ્યું હતું કે સરકારી વિભાગો અને નિગમો વગેરેમાં આઉટસોર્સિંગ ધોરણે કામ કરતા કર્મચારીઓને ચૂકવવાપાત્ર લઘુત્તમ મહેનતાણું 16 હજાર રૂપિયા પ્રતિ માસથી વધારીને 18 હજાર રૂપિયા કરવામાં આવશે. આ મહેનતાણું સીધા ખાતામાં મળે તેની ખાતરી કરવામાં આવશે. આઉટસોર્સિંગ પ્રક્રિયાને વ્યવસ્થિત અને પારદર્શક બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે એક સર્વિસ કોર્પોરેશનની રચના કરવામાં આવશે. ઉપરાંત, પ્રધાનમંત્રી મોદીના 5-T મંત્ર એટલે કે વેપાર, પર્યટન, ટેકનોલોજી, પરંપરા અને પ્રતિભાને અનુસરીને, આ નવું ઉત્તર પ્રદેશ આજે શ્રમ બળથી આર્થિક બળ સુધી ઓળખાઈ રહ્યું છે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર/દિલીપ શુક્લા/સી.પી. સિંહ

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / હર્ષ શાહ