અમરેલી 17 ઓગસ્ટ (હિ.સ.): વડીયા પંથકમાં તાજેતરમાં થયેલા ધોધમાર વરસાદે ખેતીપાકોને વ્યાપક અસર કરી છે. ખાસ કરીને મગફળીના પાકને ભારે નુકશાન થયું છે. છેલ્લા ત્રણ દિવસથી વડીયા તથા આસપાસના વિસ્તારોમાં મોસમની અનિયમિત વાવાઝોડા જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ હતી. એક જ દિવસમાં 6 થી 10 ઇંચ જેટલો વરસાદ ખાબકતા ગામડાંઓમાં પાણી ભરાઈ ગયું હતું. ઢૂંઢીયા અને પીપળીયા વિસ્તારમાં વરસાદની માત્રા સૌથી વધુ નોંધાઈ હતી, જેમાં 10 ઇંચ આસપાસ વરસાદ પડતા ખેતરોમાં નદી જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ ગઈ હતી.

ખેડૂતોના જણાવ્યા મુજબ મગફળીનો પાક પાણીમાં ધોવાઈ ગયો છે. અનેક ખેડૂતોએ પોતાના ખેતરમાં મગફળીના પાથરા કરેલા હતા, પરંતુ વરસાદના પાણીમાં પલળી જતાં મગફળી સડી જવાની ભીતિ છે. ઘણા ખેતરોમાં તો પાણીનો પ્રવાહ સીધો પાકને વહાવી નદીમાં લઈ ગયો. આશરે 20 વીઘા જેટલા ખેતરમાં પાક પૂરેપૂરો તબાહ થયો છે. ખેડૂતોના મહિનાઓના પરિશ્રમ અને ખર્ચાયેલા હજારો રૂપિયાનું મૂડી રોકાણ ક્ષણોમાં પાણીમાં વહાઈ ગયું.

ખેતીપાક તબાહીનું દૃશ્ય જોવા જેવું રહ્યું. ખેતરોમાં ઉભેલા પાક પાણીમાં ડૂબી જતાં ખેડૂતોના ચહેરા પર ચિંતા છવાઈ ગઈ. ખેડૂતોએ જણાવ્યું કે તેઓએ મગફળીમાં ખાતર, દવા અને સિંચાઈનો મોટો ખર્ચ કર્યો હતો, પરંતુ અતિવૃષ્ટિને કારણે હવે સમગ્ર પાક બગડી જવાની શક્યતા છે. આ પરિસ્થિતિએ ખેડૂતોના મોંમાં કોળીયો જૂટવાયો છે. ઘણા પરિવારો માટે આ પાક જ મુખ્ય આવકનું સાધન હતું.

વિનુભાઈ રાદડીયા, પ્રમુખ કિસાનસંઘ વડીયાએ જણાવ્યું કે સરકાર તાત્કાલિક પરિસ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરે અને ખેડૂતોને યોગ્ય વળતર ચૂકવે. તેમણે કહ્યું કે ખેતી એ ગામડાંના લોકો માટે જીવનરેખા છે. પરંતુ કુદરતી આફતોના કારણે પાક બગડે ત્યારે ખેડૂતોને સહાયરૂપ થવું એ સરકારની જવાબદારી છે. કિસાનસંઘે જિલ્લાવાર તાત્કાલિક સર્વે કરાવવા તથા પાક નુકશાન વળતર માટે રાજ્ય સરકારને રજૂઆત કરવાની જાહેરાત કરી છે.

વડીયા પંથકના ગામડાંમાં વરસાદ બાદના દૃશ્યો હૃદયવિદારી હતા. ખેતરોમાં પાણી ભરાઈ ગયેલું, પાથરામાં પડેલી મગફળી કાદવમાં પલળી ગયેલી અને ક્યાંક તો ખેતરના બાંધ બેસી જતાં આખો પાક વહાઈ જતો જોવા મળ્યો. ખેડૂતોને હવે બેવડી ચિંતા છે—એક તો હાલના પાકનું નુકશાન અને બીજું ભવિષ્યમાં ફરીથી પાક વાવવા માટે નાણાંની તંગી.

જ્યારે ખેતી તબાહ થઈ રહી હતી ત્યારે બીજી તરફ કુદરતના અન્ય પાસાઓમાં થોડું સંતુલન જોવા મળ્યું. વડીયાના સુરવો ડેમમાં સાડા પાંચ ફૂટ નવા નીરનો પ્રવાહ આવ્યો છે. ડેમમાં પાણી આવવાથી આગામી દિવસોમાં પીવાના પાણીની સુવિધા અને થોડું સિંચાઈનું આયોજન સરળ બનશે. પરંતુ ખેડૂત સમાજ માટે આ સાંત્વના માત્ર છે, કારણ કે હાલના નુકશાનની ભરપાઈ શક્ય નથી.

વિશેષજ્ઞોના જણાવ્યા મુજબ, આવા વરસાદ પછી મગફળીના પાથરા પલળી જાય તો દાણાં સડી જાય છે અને બજારમાં તેની કિંમત અડધી પણ રહેતી નથી. ખેડૂતોને નુકશાનથી ઊભા થવા માટે ઓછામાં ઓછા એક વર્ષનો સમય લાગી શકે છે.

આ પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં લઈને ખેડૂતોમાં સરકાર પ્રત્યે સહાયની આશા છે. વડીયા પંથકના ખેડૂતો એકમતથી કહે છે કે કુદરત સામે માણસ નિર્વળ છે, પરંતુ સરકાર જો તરત જ સર્વે કરી વળતર જાહેર કરે તો તેઓ ફરી હિંમત મેળવી શકે. નહિંતર આર્થિક તંગીના કારણે ગામડાંઓમાં દેવાનો બોજો વધી જશે.

વડીયા પંથકની આ કુદરતી આફત ખેડૂતો માટે એક મોટી ચેતવણી બની છે કે હવામાનમાં થતા ફેરફારો સાથે ખેતીના નવા ઉપાયો અને વીમા જેવી સુવિધાઓ અપનાવવી જરૂરી છે. હાલની તબાહી પછી કિસાનસંઘ દ્વારા સરકારને રજૂઆત કરવામાં આવી છે અને ખેડૂતો રાહ જોઈ રહ્યા છે કે તેમની પીડા સાંભળવામાં આવે.

ધોધમાર વરસાદે વડીયાની જમીનને તો હરિયાળી આપી, પરંતુ ખેડૂતોના જીવનમાં કાળી રાત્રિ જેવી સ્થિતિ ઊભી કરી છે. મગફળીના પાકને થયેલું નુકશાન ખેડૂતો માટે આર્થિક સંકટ સર્જી રહ્યું છે અને હવે એકમાત્ર આશા સરકારની સહાય પર જ છે.

---------------

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / Gondaliya Abhishek Nandrambhai