અમરેલી, 14 ઓગસ્ટ (હિ.સ.) અમરેલી જિલ્લામાં જન્માષ્ટમીનો તહેવાર ધામધૂમથી શરૂ થઈ ગયો છે. પરંપરાગત રીતે આ તહેવારમાં ઘેરઘેર વિશેષ વાનગીઓ બનતી હોય છે, જેમાં ડ્રાયફ્રુટનો ઉપયોગ મોટી સંખ્યામાં કરવામાં આવે છે. આ વર્ષે પણ જિલ્લાભરના બજારોમાં ડ્રાયફ્રુટની ખરીદીમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. સ્થાનિક વેપારીઓ અનુસાર, તહેવારની સીઝન શરૂ થતા જ ડ્રાયફ્રુટની માંગ વધી ગઈ છે, જેના કારણે ભાવમાં 10 રૂપિયાથી લઈને 35 રૂપિયા પ્રતિ કિલો સુધીનો વધારો નોંધાયો છે.

બજારમાં સવારે થી સાંજ સુધી ગ્રાહકોની ભારે અવરજવર રહી છે. ઘણા પરિવારો જન્માષ્ટમીના ઉપલા દિવસે અને તહેવારના દિવસે ઘરે મોહનથાળ, શીરો, લાડવા, મખાનાની ખીર, શીંગના લાડવા, કાજુ-બદામની બર્ફી જેવી અનેક વાનગીઓ તૈયાર કરે છે. તેમાં કાજુ, બદામ, દ્રાક્ષ, અંજીર, અખરોટ જેવા ડ્રાયફ્રુટનો ઉપયોગ આવશ્યક ગણાય છે. તહેવાર દરમિયાન લોકો માત્ર ઘરમાં વાનગીઓ માટે જ નહીં પરંતુ ભેટ સ્વરૂપે પણ ડ્રાયફ્રુટ પેકેટની ખરીદી કરે છે.

અમરેલીના સ્થાનિક વેપારી વિજયભાઈ પટેલે જણાવ્યું કે, તેઓ છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી ડ્રાયફ્રુટનો વ્યવસાય કરી રહ્યા છે અને દર વર્ષે તહેવારો દરમિયાન વેચાણમાં વિશાળ વધારો થાય છે. “હાલ તહેવારને કારણે માંગ ઘણી વધી છે. સામાન્ય દિવસોમાં 3 થી 5 કિલો સુધી વેચાણ થતું હોય છે, પરંતુ છેલ્લા ચાર-પાંચ દિવસથી રોજે સરેરાશ 10 થી 15 કિલો ડ્રાયફ્રુટનું વેચાણ થઈ રહ્યું છે. ખાસ કરીને કાજુ અને બદામની માંગ સૌથી વધુ છે,” વિજયભાઈએ ઉમેર્યું.

તેઓએ આગળ જણાવ્યું કે, કાજુનો ભાવ ક્વોલિટી મુજબ હાલમાં ₹700 થી ₹1000 પ્રતિ કિલો સુધી છે. બદામ ₹600 થી ₹800 પ્રતિ કિલો સુધી મળી રહ્યો છે, જ્યારે દ્રાક્ષ ₹130 થી ₹160 પ્રતિ કિલો સુધી વેચાઈ રહ્યો છે. અંજીર અને અખરોટ જેવા ઉચ્ચ ક્વોલિટીના ડ્રાયફ્રુટના ભાવમાં પણ વધારો નોંધાયો છે. “આ વર્ષે ખાસ કરીને મધ્યમ અને પ્રીમિયમ ક્વોલિટીના કાજુના ભાવમાં ₹35 જેટલો ઉછાળો આવ્યો છે. સામાન્ય ક્વોલિટી વાળા બદામમાં 10 થી 20 રૂપિયાનો વધારો થયો છે,” તેમણે જણાવ્યું.

ડ્રાયફ્રુટના ભાવમાં વધારો થવાનો મુખ્ય કારણ છે માંગમાં અચાનક વધારો અને પુરવઠાની મર્યાદિત ઉપલબ્ધિ. તહેવારોની સીઝનમાં મોટા શહેરોમાંથી પણ ઓર્ડર આવતા હોવાથી સ્થાનિક બજારમાં પણ સ્પર્ધા વધી જાય છે. ઉપરાંત, કેટલાક ડ્રાયફ્રુટના આયાતી માલ પરના શુલ્કમાં થયેલા ફેરફારનો અસર પણ ભાવ પર પડી રહી છે.

ગ્રાહકોનું કહેવું છે કે, ભાવમાં વધારો થયો હોવા છતાં તહેવારના આનંદ માટે તેઓ ખરીદી કરવામાં કોઈ ઘટાડો કરતા નથી. અમરેલીના એક ગ્રાહક હર્ષાદબેન દેસાઈએ જણાવ્યું કે, “જન્માષ્ટમીમાં ઘરે પરંપરાગત મીઠાઈઓ બનાવવાનું વર્ષો જૂનું નિયમ છે. ભાવ વધે કે ઘટે, તહેવારમાં બાળકો અને મહેમાનો માટે ડ્રાયફ્રુટની વાનગીઓ તો બનાવવી જ પડે.”

બજારમાં હાલ કાજુ-બદામ ઉપરાંત દ્રાક્ષ, ખારક, મખાણા, પિસ્તા અને અંજીરની પણ સારી માંગ જોવા મળી રહી છે. કેટલાક વેપારીઓએ ખાસ પેકેજિંગ સાથે તહેવારી ગિફ્ટ પેક પણ તૈયાર કર્યા છે, જે 500 ગ્રામથી લઈને 2 કિલો સુધીના કદમાં ઉપલબ્ધ છે. આ ગિફ્ટ પેકના ભાવ ₹400 થી શરૂ થઈને પ્રીમિયમ વર્ઝનમાં ₹2500 સુધી જઈ રહ્યા છે.

આ વર્ષે વરસાદની સ્થિતિ અને ખેતી ઉત્પાદનની અસર સીધી ડ્રાયફ્રુટના ભાવ પર પડી રહી નથી, કારણ કે મોટા ભાગનો માલ આયાતી કે અન્ય રાજ્યોમાંથી આવે છે. પરંતુ લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચ અને હોલસેલ માર્કેટમાં વધેલી માંગને કારણે સ્થાનિક રિટેલ માર્કેટમાં ભાવ વધ્યા છે.

તહેવારો પૂરા થાય ત્યાં સુધી ભાવમાં ઘટાડો થવાની શક્યતા ઓછી છે. આગળ નવરાત્રી, દિવાળી જેવા તહેવારો આવવાના હોવાથી ડ્રાયફ્રુટ માર્કેટમાં આગામી બે મહિના સુધી સારા વેપારની આશા છે. કેટલાક વેપારીઓ પહેલાથી જ મોટા પ્રમાણમાં સ્ટોક રાખી રહ્યા છે, જેથી ભવિષ્યમાં સપ્લાયની કમીનો સામનો ન કરવો પડે.

આ રીતે, અમરેલી જિલ્લામાં જન્માષ્ટમી તહેવારના આગમન સાથે બજારમાં ડ્રાયફ્રુટની ખરીદીમાં ભારે ચહલપહલ જોવા મળી રહી છે. ભાવ વધ્યા હોવા છતાં તહેવારના આનંદમાં કોઈ ખોટ ન પડે તે માટે લોકો ઉત્સાહપૂર્વક ખરીદી કરી રહ્યા છે, અને વેપારીઓ માટે આ સમય વર્ષનો સૌથી ફાયદાકારક સીઝન બની રહ્યો છે.

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / Gondaliya Abhishek Nandrambhai