અમરેલી , 16 ઓગસ્ટ (હિ.સ.): સૌરાષ્ટ્રની ધરતી પર ગીર ગાયની ખ્યાતિ માત્ર ભારત સુધી સીમિત નથી, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ફેલાયેલી છે. એવામાં અમરેલી જિલ્લાના લાઠી તાલુકાના દામનગર પાસે આવેલા રાભડા ગામના યુવા પશુપાલક પ્રદીપ પરમારની એક ખાસ ગીર ગાય સૌરાષ્ટ્રમાં ચર્ચાનો વિષય બની ગઈ છે. પ્રદીપભાઈના દાવા મુજબ, તેમની પાસે સૌરાષ્ટ્રની સૌથી ઊંચી ગીર ગાય છે, જેની કિંમત લાખોમાં છે, પણ તેમના માટે તે “અમૂલ્ય” છે.

અદભૂત કદ અને દેખાવ

આ ગીર ગાય 6 ફૂટ ઊંચી અને 9 ફૂટ લાંબી છે. તેના આકર્ષક કદ સાથે જ તેનો રંગ પણ ખાસ છે. ગાયનો મોટાભાગનો રંગ સફેદ છે, પરંતુ તેનો આંચળ, નાક, પૂંછડું અને ચારેય પગ કાળા રંગના છે. આ અનોખી દેખાવને કારણે તેને લીલડી ગીર ગાય તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. પ્રદીપભાઈના કહેવા મુજબ, સૌરાષ્ટ્રમાં કદ અને આકૃતિ પ્રમાણે આવી ગીર ગાય બીજી ક્યાંય જોવા મળતી નથી.

દૂધ ઉત્પાદન અને માંગ

આ ગીર ગાય દરરોજ સરેરાશ 18 લીટર દૂધ આપે છે, જે ઉત્તમ ગુણવત્તાવાળું અને પોષક તત્ત્વોથી ભરપૂર છે. ગાયનું વજન અંદાજે 500 થી 700 કિલો છે. તેની વિશાળતા અને ઉત્તમ દૂધ ઉત્પાદનને કારણે અનેક લોકો આ ગાય ખરીદવા માટે લાખો રૂપિયાની ઓફર કરી ચૂક્યા છે. બજારમાં તેની કિંમત એક લાખથી છ લાખ રૂપિયા સુધી બોલાય છે. છતાં પ્રદીપભાઈ સ્પષ્ટ કહે છે કે — “આ ગાય અમૂલ્ય છે, તેથી વેચવાની કોઈ ઈચ્છા નથી.” હાલ આ ગાયનું દૂધ મુખ્યત્વે ઘી બનાવવામાં ઉપયોગ થાય છે.

પશુપાલનમાં સફર

પ્રદીપભાઈ પરમારે ગ્રેજ્યુએશન સુધી અભ્યાસ કર્યા પછી નોકરી શરૂ કરી હતી. પરંતુ તેમના પિતાનું ગીર ગાય પ્રત્યેનું લગાવ જોઈ તેઓએ નોકરી છોડી પશુપાલનનો વ્યવસાય શરૂ કરવાનો નિર્ણય લીધો. શરૂઆતમાં માત્ર બે ગીર ગાયો સાથે “પ્રદીપ પરમાર ગીર ગૌશાળા” ની સ્થાપના કરી, આજે તેમની પાસે 35 થી વધુ ગીર ગાયો છે. તેઓ ભાવનગર બ્રીડ લાઈન સહિત વિવિધ ઉત્તમ નસલની ગાયોનું સંવર્ધન કરે છે.

સંભાળમાં ખાસ ધ્યાન

આ ખાસ ગીર ગાયને દરરોજ 12 કિલો લીલો ચારો અને 5 થી 8 કિલો સૂકો ચારો આપવામાં આવે છે. સવારે બે કિલો અને સાંજે ત્રણ કિલો ખાણદાણ આપીને તેની પોષણ જરૂરિયાત પૂરી કરવામાં આવે છે. સાથે મિનરલ મિક્સર પાવડર પણ આપવામાં આવે છે, જેથી ગાયનું સ્વાસ્થ્ય મજબૂત રહે. પ્રદીપભાઈ જણાવે છે કે ગાયની રોજિંદી સફાઈ, વાળની સંભાળ અને આરોગ્ય ચકાસણી નિયમિત થાય છે. ઉનાળામાં ઠંડક માટે ખાસ વ્યવસ્થા અને શિયાળામાં ગરમ રાખવા માટે વધારાની સગવડ પણ કરવામાં આવે છે.

ગીર ગાયની પરંપરા અને ઓળખ

ગીર ગાય સૌરાષ્ટ્રની શાન ગણાય છે. તેની દૂધ ક્ષમતા, રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને લંબાયેલી આયુષ્યને કારણે વિશ્વભરમાં તેની માંગ છે. ભારત સહિત બ્રાઝિલ, અમેરિકામાં પણ ગીર ગાયનું સંવર્ધન થાય છે. પ્રદીપભાઈની આ ગાય માત્ર દૂધ ઉત્પાદન માટે જ નહીં, પરંતુ સૌરાષ્ટ્રની ગૌધનની વારસાગાથાનું જીવંત પ્રતિક છે.

ગામ અને વિસ્તારનું ગૌરવ

રાબડા ગામ અને આસપાસના વિસ્તારોમાં આ ગાયને જોવા માટે લોકો ખાસ આવે છે. તહેવારો કે મેળાઓમાં આ ગાય ચર્ચાનો કેન્દ્ર બને છે. ઘણા પશુપાલકો પ્રદીપભાઈ પાસેથી ગીર ગાયના સંવર્ધન અને સંભાળ અંગે માર્ગદર્શન લે છે. યુવા પશુપાલકો માટે પ્રદીપભાઈનું ઉદાહરણ પ્રેરણારૂપ છે કે કઈ રીતે પરંપરાગત વ્યવસાયમાં આધુનિક પદ્ધતિઓ અપનાવી સફળતા મેળવી શકાય છે.

પ્રદીપભાઈનો સંદેશ

પ્રદીપભાઈ કહે છે કે ગીર ગાય માત્ર પશુ નહીં પરંતુ પરિવારના સભ્ય જેવી છે. તેનું જતન, ખોરાક અને આરોગ્ય સંભાળ એ જ રીતે રાખવી જોઈએ જેમ ઘરના સભ્યની રાખવામાં આવે છે. “ગીર ગાય આપણા સૌરાષ્ટ્રની ઓળખ છે. જો આપણે તેને સાચવી શકીએ તો માત્ર આર્થિક લાભ નહીં, પરંતુ સાંસ્કૃતિક ગૌરવ પણ જાળવી શકીએ.”

---------------

હિન્દુસ્થાન સમાચાર / Gondaliya Abhishek Nandrambhai